MISJA

Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie to jednostka Uniwersytetu Pedagogicznego powołana do życia przez Rektora 1 marca 2011 roku. Jej powstanie, wywodzi się z wcześniejszej, wieloletniej działalności (od 2004 roku) Studenckiego Koła Naukowego Historyków Uniwersytetu Pedagogicznego oraz realizowanych przez Koło projektów związanych z tematyką przymusowych migracji. W ramach współpracy z Małopolskim Urzędem Wojewódzkim na siedzibę Centrum przekazany został krakowski Fort Skotniki 52 ½ N przy ul. Kozienickiej 24 wraz z otaczającym go ponad 3 hektarowym terenem.

Celem działania instytucji jest ochrona przed zapomnieniem losów mieszkańców Rzeczypospolitej (w jej obecnych i byłych granicach) poddanych zsyłkom, wypędzeniom
i przesiedleniom. W skład Centrum wchodzi jednostka badawcza, muzeum, archiwum i biblioteka. Pracownicy Centrum i wolontariusze (głównie studenci i doktoranci UP) realizują liczne projekty naukowo-badawcze zarówno w kraju, jak i za granicą (misje naukowe prowadzone były dotychczas m.in. w Wielkiej Brytanii, Australii, Kanadzie, USA, Izraelu, Kazachstanie, RPA, Ugandzie, Zambii, Tanzanii, Zimbabwe).

Priorytetem działalności Centrum jest dokumentowanie losów świadków historii poprzez gromadzenie relacji wspomnieniowych, a także innych materiałów źródłowych. Zbiory Centrum (ponad 1000 wywiadów, tysiące fotografii, setki dokumentów i artefaktów) dotyczą w dużej mierze dziejów polskich Sybiraków, ale także losów Polaków wysiedlonych przez niemieckiego okupanta, robotników przymusowych w III Rzeszy Niemieckiej i innych.

Ponadto Centrum wydaje publikacje naukowe, opracowuje i przygotowuje wystawy (w Polsce i za granicą), produkuje filmy dokumentalne, organizuje konferencje naukowe, prowadzi warsztaty edukacyjne. Do szczególnie istotnych działań Centrum należy dokumentacja, renowacja i odbudowa polskich cmentarzy uchodźczych znajdujących się w Afryce Wschodniej i Południowej.